Skene Bezleri
Skene bezleri, kadın üreme sisteminde bulunan ve vulvanın iç kısmında, üretra deliğinin her iki yanında yer alan küçük bezlerdir. Bazen paraüretral bezler veya küçük vestibüler bezler olarak da adlandırılırlar. Bu bezler, erkeklerdeki prostat bezi ile homolog (aynı kökenden) olduğu düşünülmektedir ve işlevleri hala tam olarak anlaşılamamış olsa da, vajinal kayganlığa katkıda bulundukları ve enfeksiyonlara karşı koruma sağladıkları düşünülmektedir.
Tarihçe ve İsimlendirme
Skene bezleri, İskoç jinekolog Alexander Skene tarafından 1880 yılında detaylı olarak tanımlanmıştır ve bu nedenle onun adını almıştır. Ancak, bu yapıların varlığı daha önce de bilinmekteydi. Skene'nin çalışması, bu bezlerin anatomik ve fizyolojik önemini vurgulamış ve modern jinekolojide tanınmasını sağlamıştır.
Anatomi
Skene bezleri, üretra deliğinin hemen yanında yer alan küçük, tübüler bezlerdir. Her iki tarafta bir tane olmak üzere çiftler halinde bulunurlar. Bezlerin kanalları üretra içine açılır. Skene bezleri, epitel hücreleri ve bağ dokusundan oluşur. Epitel hücreleri, mukus benzeri bir sıvı salgılar.
- Konum: Üretra deliğinin her iki yanında, vulvanın iç kısmında.
- Yapı: Küçük, tübüler bezler.
- Kanallar: Üretra içine açılır.
- Kompozisyon: Epitel hücreleri ve bağ dokusu.
Fonksiyonları
Skene bezlerinin tam olarak işlevi hala araştırma konusudur, ancak şu potansiyel fonksiyonları içerdiği düşünülmektedir:
- Kayganlık: Cinsel uyarılma sırasında salgılanan sıvı, vajinal kayganlığa katkıda bulunabilir. Bu sıvı, cinsel ilişki sırasında sürtünmeyi azaltarak rahatlığı artırır.
- Enfeksiyon Koruma: Salgılanan sıvı, antimikrobiyal özelliklere sahip olabilir ve üretrayı enfeksiyonlardan korumaya yardımcı olabilir.
- Üriner Sistem Sağlığı: Bezlerin salgıları, üretra sağlığını koruyarak idrar yolu enfeksiyonlarını önlemeye yardımcı olabilir.
- Kadın Ejakülasyonu: Bazı araştırmalar, Skene bezlerinin kadın ejakülasyonuna katkıda bulunduğunu öne sürmektedir. Ancak, bu konu hala tartışmalıdır ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Skene bezlerinden salgılanan sıvının kompozisyonu prostat bezi salgısına benzediği için bu teori desteklenmektedir.
Klinik Önemi
Skene bezleri, bazı klinik durumlarda rol oynayabilir:
- Skene Bezi Kistleri: Skene bezlerinin kanalları tıkanırsa, kistler oluşabilir. Bu kistler genellikle asemptomatiktir (belirti vermezler), ancak büyüdüklerinde ağrı, rahatsızlık veya idrar yapma zorluğuna neden olabilirler.
- Skene Bezi Apsesi: Kist enfekte olursa, apse oluşabilir. Apseler ağrılı şişliklere neden olur ve antibiyotik tedavisi veya cerrahi drenaj gerektirebilir.
- Enfeksiyonlar: Skene bezleri, bel soğukluğu ve klamidya gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara (CYBE) yakalanabilir. Bu enfeksiyonlar, iltihaplanmaya ve ağrıya neden olabilir.
- Tümörler: Skene bezlerinde tümörler nadirdir, ancak ortaya çıkabilirler. Bu tümörler genellikle benign (iyi huylu) olsa da, malign (kötü huylu) tümörler de bildirilmiştir.
Tanı ve Tedavi
Skene bezi ile ilgili sorunlar genellikle fiziksel muayene ile teşhis edilir. Gerekirse, ultrason veya MR gibi görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir.
Tedavi, sorunun türüne ve şiddetine bağlıdır:
- Kistler: Küçük, asemptomatik kistler genellikle tedavi gerektirmez. Daha büyük veya semptomatik kistler cerrahi olarak çıkarılabilir veya drene edilebilir.
- Apseler: Apseler antibiyotiklerle tedavi edilir ve bazen cerrahi drenaj gerektirir.
- Enfeksiyonlar: CYBE'ler antibiyotiklerle tedavi edilir.
- Tümörler: Tümörler cerrahi olarak çıkarılır ve gerekirse radyoterapi veya kemoterapi uygulanır.
Araştırma
Skene bezlerinin fonksiyonları ve klinik önemi hakkında daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir. Özellikle, kadın ejakülasyonundaki rolü ve enfeksiyonlara karşı koruyucu mekanizmaları hakkında daha fazla bilgi edinilmesi önemlidir. Gelecekteki araştırmalar, Skene bezlerinin sağlığını iyileştirmek ve ilgili sorunları daha etkili bir şekilde tedavi etmek için yeni stratejiler geliştirmeye yardımcı olabilir.